Het aantal aangiften van agressie op het werk bij ambtenaren neemt almaar toe. De agressie is vaak verbaal, maar soms ook fysiek. Welke gevolgen heeft dat voor het slachtoffer? Hoe gaat u ermee om?
- Een medewerker aan het loket van de gemeente wordt beledigd door een boze burger.
- Een politieagent probeert tussenbeide te komen in een gevecht, maar krijgt kniestoten.
- Terwijl ze een patiënt helpt, wordt een verpleegster op de grond gegooid en heeft ze opvolging nodig bij een psychiater.
- Sommige ziekenhuizen bellen minstens één keer per week naar de politie voor versterking.
- Een aanvaller die zijn geduld verliest op de spoeddienst is vaak onder invloed van verdovende middelen.
- Beledigingen, klappen, voorwerpen die gegooid worden ... de spanning maakt zorgpersoneel radeloos, zo meldt de VRT.
Uit een enquête van de christelijke vakbond ACV Opent in een nieuw tab blijkt dat een op de vier ambtenaren al het slachtoffer zou zijn geweest van geweld op het werk, met lichamelijke verwondingen tot gevolg, of zelfs psychische gevolgen voor ¼ van hen.
Evolutie van agressie op het werk
De nevenschade bij agressie? Stress, angsten, depressie, risico op burn-out ... Dat is wat bleek uit een studie die de dienst preventie van AXA deed bij publieke en private klanten naar arbeidsongevallen die werden aangegeven als gevolg van agressie.
Het aantal aangiften van agressie tegenover mensen met een publieke functie blijft stijgen. In 2022 was dat al 12% van het totale aantal arbeidsongevallen bij AXA! Dit zien we dan ook in de pers, waaruit blijkt dat de agressiviteit tegenover brandweerlieden toeneemt. Daarnaast meldt Vias dat ook de meeste hulpverleners al eens uitgescholden werden en zou de helft van hen slachtoffer zijn geweest van fysieke agressie. De daders zouden voornamelijk patiënten of mensen uit de omgeving zijn.
Het huidige klimaat geeft een gevoel van onzekerheid in alle lagen van de bevolking en is een bron van stress, agressie ... Ambtenaren zijn daarvan steeds vaker het doelwit.
Resultaat: meer aangiften van agressie in onze diensten. De gevallen van agressie nemen toe in gemeenten, politiezones, OCMW's, hulpverleningszones, zorginstellingen ... Het begrip ‘dienstverlening aan personen’ slaagt er niet in om de gemoederen te bedaren ...
Hoe beheert AXA een geval van agressie op het werk?
Voor dit type aangifte van een arbeidsongeval gelden dezelfde aanvaardingscriteria. AXA vraagt echter meestal een politieverslag om bewijzen van de agressie te verzamelen, de omstandigheden te kennen, de aanvallers te identificeren en eventueel juridische stappen te ondernemen.
"Over het algemeen gaat het om lichte lichamelijke verwondingen, maar de psychologische impact kan leiden tot langere afwezigheid. Dat vormt trouwens een groot deel van het aantal gevallen van arbeidsongeschiktheid (34%)". “Elke betrokkene gaat er anders mee om. Indien nodig wordt psychologische bijstand geboden. Vaak kiest het slachtoffer zijn psycholoog en betaalt AXA nadien zijn ereloonnota terug. Wanneer dringende en/of collectieve hulp nodig is, is de begeleiding van AXA Assistance van onschatbare waarde."
In samenwerking met andere professionele hulporganisaties zet AXA zich in om slachtoffers te begeleiden en werkt het processen uit om hen te helpen het werk te hervatten (praatgroepen, …).
Voor sommige gewelddaden, zoals die tegen politieagenten in de uitoefening van hun functie, wordt een beroep gedaan op rechtsbijstand. In het voorbeeld van geweld tegen de politie biedt artikel 52 van de wet op het politieambt het juridisch kader. De rechtsbijstandverzekering kan tegemoetkomen in de verdedigingskosten om bij de aansprakelijke derde de schade terug te vorderen die niet door de arbeidsongevallenverzekering wordt vergoed.
Omgaan met agressie op het werk
Bewustwording is een eerste stap. Anticiperen op dat soort gebeurtenissen is mogelijk en nuttig, bijvoorbeeld door aan te stippen wat het risico op agressie op het werk vergroot (activiteiten, plaatsen, momenten) en door de mogelijke doelgroepen bij het personeel te identificeren.
Preventie en opleiding helpen het slachtoffer om de crisis te overwinnen en helpen de organisatie ook om actie te ondernemen. Psychosociale hulp, een recht voor het slachtoffer, kan een lange arbeidsongeschiktheid voorkomen.
Het psychosociale risico van geweld op het werk verdient dus zeker zijn plaats in uw preventieplan.
Hoe reageren op agressie: video
De studie van AXA over agressie op het werk
Agressiegids: een overzicht van de wettelijke vereisten en ons advies voor uw preventieplan