Met een VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) kan u als zelfstandige een noodzakelijk centje opzijleggen voor uw pensioen. Want met het wettelijke pensioen kan u amper dezelfde levensstandaard aanhouden als tijdens uw loopbaan. Hieronder zoomen we in op de fiscale voordelen van het VAPZ.
De stortingen zijn als beroepskost aftrekbaar
De bedragen die u mag storten in het gewone VAPZ bedragen maximaal 8,17% van uw referte-inkomen van 3 kalenderjaren geleden, met een maximum van 3 965,77 euro in 2024.
Daarnaast bestaat er ook een sociaal VAPZ. Daarin kan u maximaal 9,40% van uw referte-inkomen van 3 kalenderjaren geleden sparen, met een maximum van 4 562,82 euro in 2024. Het ‘sociaal VAPZ’ is een variant op het gewone VAPZ, want het wordt aangevuld met een aantal solidariteitswaarborgen.
Omdat u de premies die u stort in een VAPZ kan inbrengen als beroepskost, daalt uw netto belastbaar inkomen. Dat kan een besparing opleveren op uw sociale bijdragen.
Gunstige eindbelasting
Vanaf 65 jaar kan u het gespaarde kapitaal ontvangen: de uitbetaling van het kapitaal gaat gepaard met een RIZIV-bijdrage van 3,55% en mogelijk ook een solidariteitsbijdrage van maximaal 2%. Op het resterende kapitaal betaalt u ten slotte een belasting volgens het principe van ‘fictieve rente’. Net zoals uw wettelijk pensioen wordt uw fictieve rente dan jaarlijks in de personenbelasting belast. Dat is fiscaal voordeliger dan een eenmalige belasting op het volledige kapitaal.
Wat is een fictieve rente?
Nadat u uw pensioenkapitaal hebt ontvangen, moet u gedurende een aantal jaar een percentage van dat kapitaal vermelden op uw belastingaangifte. Dat percentage noemt men ‘de fictieve rente’.
De fictieve rente is afhankelijk van de leeftijd waarop u het gespaarde kapitaal krijgt. Maar het percentage bedraagt nooit meer dan 5%: dat is het maximum op 65 jaar.
- Bent u jonger dan 65 jaar oud op het ogenblik dat u het kapitaal ontvangt? Dan moet u gedurende 13 jaar een fictieve rente vermelden op de belastingaangifte.
- Bent u minstens 65 jaar oud op het ogenblik dat u het kapitaal ontvangt? Dan moet u de fictieve rente van 5% slechts gedurende 10 jaar aangeven in plaats van 13 jaar. Dat is uiteindelijk voordeliger.
In de tabel hieronder vindt u de toegepaste percentages per leeftijd.
Een voorbeeld van de fictieve rente in een VAPZ:
U krijgt op uw 63ste 100 000 euro uitbetaald die u hebt gespaard met uw VAPZ (exclusief winstdeelnames). U zal dus gedurende 13 jaar een fictieve rente van 4 500 euro (100 000 x 4,5%) in uw belastingaangifte moeten aangeven. Maar als u actief blijft tot uw 65ste en dan pas met pensioen gaat, dan komt dat voordeliger uit. Het percentage van uw rente ligt dan wel hoger (5% in plaats van 4%), maar de belastbare basis bedraagt slechts 80% van het kapitaal. Op uw 63ste is die belastbare basis hoger.
Ook mooie fiscale voordelen via IPT en POZ
Zoals u kan zien, heeft het VAPZ heel wat fiscale voordelen. Maar er zijn nog andere opties om als zelfstandige een aanvullend pensioen op te bouwen.
Wil u meer te weten komen over de fiscale voordelen van de andere pensioenformules voor zelfstandigen, lees dan ons artikel Aanvullend pensioen voor zelfstandigen: ontdek uw fiscale voordelen.