AXA Future Risks Report 2024

Klimaatverandering, geopolitieke instabiliteit, en security risico’s & terrorisme houden de Belg wakker

• Het gevoel van kwetsbaarheid stijgt wereldwijd door toenemende crisissen
• Desinformatie legt zware druk op sociale cohesie en geopolitieke stabiliteit
• De snelle vooruitgang van nieuwe technologieën leidt tot bezorgdheid over hoe ze zullen bijdragen aan de vormgeving van de maatschappij
• Er is een algemene perceptie dat verzekeraars een cruciale maatschappelijke rol spelen in de bescherming tegen opkomende risico’s en toekomstige uitdagingen.

Brussel, 17 oktober 2024 - In het Future Risks Report bestudeert AXA jaarlijks de belangrijkste toekomstige risico’s met maatschappelijke impact op wereldwijd niveau. Voor de 11e editie zijn dit jaar 3.000 experten en 19.000 burgers uit 50 verschillende landen ondervraagd. Wereldwijd neemt het gevoel van kwetsbaarheid toe (91%) door het toenemende aantal crisissen die een steeds grotere impact hebben op ieders persoonlijke levenssfeer. Zo zijn reeds voor het derde jaar op rij klimaatverandering, geopolitieke instabiliteit en cybersecurity geselecteerd als top 3 risico’s door experten, en voor de algemene bevolking is dat respectievelijk klimaatverandering, nieuwe bedreigingen & terrorisme, en cybersecurity. De Belgische experten volgen de lijn van hun collega’s maar de Belgische bevolking zet respectievelijk klimaatverandering, geopolitieke instabiliteit, nieuwe security risico’s & terrorisme in zijn top 3.

Risico’s worden steeds voelbaarder

Voor 93% van de experts en voor 91% van de wereldbevolking is de impact van het stijgend aantal globale crisissen meer zichtbaar en voelbaar in hun persoonlijke levenssfeer. En 87% van de experts is van mening dat de wereld kwetsbaarder is voor risico's dan vijf jaar geleden. Sommige risico’s blijven stevig verankerd. Zo staan voor het derde jaar op rij klimaatverandering, geopolitieke instabiliteit en cyberveiligheid in hun top 3 van risico’s in de komende vijf tot tien jaar.

Klimaatverandering blijft de grootste zorg van experten op elk continent, het leeft volop in het bewustzijn van de bevolking, en geeft 77% van de populatie een kwetsbaar gevoel. De geopolitieke instabiliteit stijgt tegenover 2023 door de toenemende onrust in het Midden-Oosten, het aanhoudende conflict in Oekraïne en toenemende geopolitieke spanningen, verzet en protectionisme. Cybersecurity wordt zowel door experts als bevolking nog steeds gezien als een grote bedreiging, wellicht gelinkt met de bezorgdheid over de geopolitieke instabiliteit. Dit wordt versterkt door nieuwe technologische vooruitgangen op vlak van IT, Artificiële intelligentie en de toenemende afhankelijkheid van grote externe serviceproviders. Het is geen toeval dat de experten voor het tweede jaar op rij risico’s gerelateerd aan artificial intelligence & big data op de vierde plaats zetten. Opvallend is dat de Belg nieuwe security risico’s & terrorisme als 3e grootste risico identificeert. Hieronder vallen onder meer beveiligingsbedreigingen door kwaadwillig gebruik van nieuwe technologieën (3D-prints, drones…) en nieuwe vormen van terrorisme (lone wolves, massamoorden en lukrake schietpartijen, bio terrorisme…).

Gevaar van desinformatie

Desinformatie is een groot risico dat leeft in de huidige maatschappij. Desinformatie wordt immers vaak gebruikt in geopolitieke conflicten en wordt meer en meer impactvol door de toepassing van AI en big data. Het vergroot de intensiteit van sociale spanningen en ondermijnt de maatschappelijke cohesie die nodig is om o.a. klimaatverandering te bestrijden.

Uit het onderzoek blijkt echter dat de meeste mensen hun vermogen om waarheid van onwaarheid te onderscheiden erg hoog inschatten. Zo rekent wereldwijd 80% van de experten (87% in België) en 78% van de bevolking (76% in België) op gezond verstand om de betrouwbaarheid van informatie op sociale media in te schatten. De overtuiging dat andere mensen dit vermogen ook hebben, is echter slechts 75% bij experten (78% in België) en 60% bij de algemene bevolking (68% in België). Mensen hebben dus een blinde vlek of een overschatting van hun eigen kwetsbaarheid om gemanipuleerd en misleid te worden, wat het probleem enkel groter maakt. Desinformatie brengt de democratie in gevaar, heeft impact op opvoeding, kan leiden tot geweld en terrorisme.

Gecoördineerde aanpak

Aangezien veel risico's met elkaar verbonden zijn, is een onderling afhankelijke aanpak vereist met cross-disciplinaire oplossingen. 2024 is een opmerkelijk verkiezingsjaar en gecoördineerde strategieën om desinformatie aan te vechten is nog nooit zo belangrijk geweest. Mogelijke toepassingen kunnen hiertoe bijdragen zoals het bevorderen van basiskennis en educatie van sociale media, het bestraffen van de verspreiding van desinformatie en regulering van sociale-mediaplatforms, het gebruik van AI in de detectie van fake news. Deze zijn echter vaak enorm complex en vereisen een gezamenlijke inspanning.

Vertrouwen in institutionele actoren

Wereldwijd is de bevolking zich ervan bewust dat ze kwetsbaarder wordt door een aantal toegenomen risico's. Toch blijkt uit het onderzoek dat er vertrouwen is in het vermogen van institutionele instellingen zoals academici/universiteiten en internationale instellingen om nieuwe crisissen aan te pakken. De grootste toename in vertrouwen is, is vertrouwen in de politie en het leger, gevolgd door de nationale overheden. Om dit vertrouwen in stand te houden, moeten acties ondernomen worden zoals aandacht vragen voor opkomende risico’s via het implementeren van nieuwe regelgevingen en het investeren in preventie en mitigatie.

Belgische experts (88%) en de Belgische bevolking (78%) zijn overtuigd dat de meest ernstige risico’s kunnen vermeden worden door preventie, waarbij de experten (51%) en de algemene (48%) vooral rekenen op maatregelen die op wereldniveau worden genomen, eerder dan op continentaal of op nationaal niveau. Het onderzoek stelt echter dat dit percentage is gedaald tegenover de vorige jaren.

Samenwerking met de particuliere sector, met name verzekeraars, speelt ook een cruciale rol: 91% van de experten (82% In België) en 72% van de algemene bevolking (68% in België) vindt de rol van verzekeraars bij het beheer van risico’s cruciaal.

Info

Nog vragen of interesse in een interview? Contacteer ons op press@axa.be.

Raadpleeg het Future Risks Report Belgium 2024 
Raadpleeg het AXA Future Risks Report 2024 (worldwide)