Erfgoed & kunst

Historische gebouwen, monumenten en kunstvoorwerpen vormen een belangrijk onderdeel van het erfgoed van de gemeenten en dit omwille van hun unieke karakter van architecturaal, historisch, archeologisch, wetenschappelijk, … belang.

Ze verdienen dan ook bijzondere aandacht van uw verzekeraar. Het volstaat niet dat ze vermeld worden op een lijst van te verzekeren goederen en geschat worden zoals de andere gebouwen. Men moet immers kunnen garanderen dat ze, na schade, in de beste omstandigheden en op identieke wijze weer kunnen worden hersteld.

Enkele aandachtspunten:

• Doe beroep op herstellers die gespecialiseerd zijn in dit type van goederen, die geen afbreuk doen aan het karakter van het gebouw of het gebouw niet beschadigen.
• Maak gebruik van materialen waarmee verguldsels, wapenschilden, schilderijen en bas-reliëfs hun oorspronkelijke glorie terugkrijgen.

Hoe gaat u na of uw verzekeringsdekking wel degelijk is afgestemd op deze verzekerde goederen?

Een handige checklist

Hier volgt een beknopte checklist om te garanderen dat u uw waardevolle goederen in geval van schade in hun oorspronkelijke geest kunt herstellen, volgens de regels van de kunst en met originele materialen.

• Hoe werden deze goederen omschreven in het lastenboek en hoe werden de verzekeraars geïnformeerd over de bijzonderheden van deze goederen? Sommige gebouwen zijn als geheel geklasseerd, terwijl van andere gebouwen enkel de gevel, de lambrisering of een kleur geklasseerd is. Het volstaat niet deze uitzonderlijke goederen te verzekeren volgens het algemene dekkingskader dat van toepassing is op het hele erfgoed van de gemeente. Daarom moet nagegaan worden of er in het lastenboek een extra restauratiewaarde moet worden opgenomen.

  Matthias de Ridder, onderschrijver Brandverzekeringen bij AXA: "Wij houden rekening met de specifieke eigenschappen van het gebouw en houden ons aan de waarde die de klant heeft doorgegeven. Samen met hem onderzoeken we, indien nodig, de te nemen preventiemaatregelen. Als gebouwen geklasseerd zijn, verzoeken wij onze klant om het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed te raadplegen. Het is immers de taak van deze instantie om de inventarisatie en de wetenschappelijke bestudering van het erfgoed uit te voeren. Hun vereisten inzake de waardering van dit soort gebouwen vormen een belangrijk element bij de raming van het te verzekeren bedrag.”

• Om de uitzonderlijke kwaliteiten van het goed veilig te stellen, moet u ervoor zorgen dat u overeenkomstig vergoed wordt. De reconstructie van een beschermd gebouw neemt veel meer tijd in beslag en vereist meer verfijning dan in het geval van een klassieke herstelling. Bij grote schade doet AXA daarom beroep op een gespecialiseerde expert. Fanny de Wachter, verantwoordelijke schade Brand voor Corporate en de publieke sector: "We bestuderen de specificiteit van het werk met het oog op een identieke heropbouw. Zo kan het gaan over het respecteren van de stijl van mortel tussen de stenen, hoe deze mortel werd aangebracht bijvoorbeeld en dan moeten we er dus rekening mee houden dat we hiervoor alleen specialisten kunnen betrekken die garant staan dat het werk volgens de regels van de kunst zal worden uitgevoerd. AXA respecteert steeds de normen die door de technische commissies zijn vastgesteld voor de restauratie van dit soort goederen.”

• Is er rekening gehouden met de duur? "Een historisch gebouw of een monument weer opbouwen kunt u niet enkel door machines laten uitvoeren, dat vereist tijd en talent. In bepaalde gevallen, zoals bijvoorbeeld bij de herstelling van een gewelf in gotische stijl, zijn er nog maar weinig vakmensen in staat om dit te restaureren. Onderhandelen is dan natuurlijk lastig", benadrukt Fanny de Wachter. "Zo zijn we betrokken geweest bij de schadevergoeding voor een kunstwerk, een glas in lood raam dat door een storm werd gebroken: dat is artistiek werk dat in geval van zware schade gemakkelijk enkele maanden in beslag zal nemen."

  Hoe strenger de eisen van de dienst Monumenten en Landschappen, hoe langer de reconstructie/restauratie zal duren. Naast het feit dat enkel gespecialiseerde vaklui kunnen worden ingeschakeld is er ook de lancering van tijdrovende procedures voor overheidsopdrachten. Zo wordt de gemeente geconfronteerd met kosten die soms niet op voorhand begroot werden. Een realiteit waar rekening mee moet worden gehouden in de schadeafhandeling.

Enkele bijzonderheden voor kunstwerken

• Het is belangrijk een inventaris van de kunstvoorwerpen bij te houden en deze regelmatig te actualiseren. De waarde van een viool of van een meesterwerk bijvoorbeeld, stijgt elk jaar. Dat kan leiden tot aanzienlijke prijsverschillen, en dus vergoedingsverschillen.

• Voor kunstvoorwerpen is het van essentieel belang de verzekeringsdekking aan te passen, wetende dat een gewone scheur in een schilderij wellicht niet wordt gedekt door een klassieke brandverzekeringspolis.

  Bovendien is de waardebepaling van kunstvoorwerpen geen eenvoudige taak. Wanneer u geen verzekerd bedrag bepaalt dat overeenstemt met de reële vervangingswaarde, dekt het standaard verzekeringscontract uiteindelijk vaak alleen de kosten van het materiaal dat nodig is om het beschadigde voorwerp te herstellen. Zowel voor een Rubens als voor een werk van een onbekende kunstenaar blijft de bepaling van een overeengekomen waarde de beste manier om uw kunstvoorwerpen te verzekeren.

  "AXA Art is een referentie op het gebied van de verzekering van kunstvoorwerpen. Wij stellen vast dat steeds meer gemeenten de laatste tijd overwegen om hiervoor een specifieke verzekering af te sluiten. Dat is een teken van een grotere bewustwording omtrent het behoud en de opwaardering van het erfgoed", concludeert Matthias De Ridder enthousiast.

Kortom: het is cruciaal dat uw verzekeringspolissen aangepast zijn aan uw erfgoed. De vlotte afwikkeling van een schadegeval hangt ervan af.

De beste manier om uw erfgoed te vrijwaren, blijft natuurlijk de afwezigheid van schadegevallen. Alleen meer aandacht voor risicopreventie en veiligheid kan hiertoe bijdragen. Daarvoor bestaan tools. AXA kan u hierbij helpen.