Future Risks Report 2022

Klimaatverandering is voor het eerst in alle regio’s wereldwijd risico nummer 1

AXA Future Risks Report: angst voor de gevolgen van de energiecrisis nergens in de wereld zo hoog dan in België (en Europa)

• Klimaatverandering blijft grootste toekomstige risico, zowel bij experten als bij de algemene bevolking, en dat voor het eerst wereldwijd
• Oorlog in Oekraïne doet risico van geopolitieke spanningen stijgen naar tweede plaats in de ranking volgens experten, terwijl de algemene bevolking de risico’s van een pandemie hoger blijft inschatten
• Nergens in de wereld staan de risico’s wat betreft energie zo hoog gerangschikt dan in België en Europa
• 8 op de 10 Belgen voelen zich kwetsbaar voor het energierisico in hun dagelijkse leven, fors meer dan het gemiddelde

De klimaatverandering staat al lang hoog op de agenda, maar voor het eerst worden alle risico’s die ermee te maken hebben wereldwijd op nummer 1 gezet als belangrijkste risico voor de volgende 5 à 10 jaar. Dat blijkt uit de negende editie van het AXA Future Risks Report dat de verzekeraar samen met onderzoeksbureau Ipsos elk jaar afneemt bij 4500 experten uit 60 verschillende landen en 20.000 burgers. Niet alleen de klimaatverandering is een risico, ook alles wat met energie te maken heeft. Terwijl in de wereldwijde ranking de risico’s van energie op de 4de plaats staan, zien we dat de Belgen dat op de 3de plaats rangschikken. Nergens in de wereld staan de risico’s met betrekking tot energie zo hoog dan in België en Europa. Niet verwonderlijk gezien de torenhoge energiefacturen. De Belg voelt zich ook fors meer dan gemiddeld (79%) kwetsbaar door het energierisico dan inwoners uit andere landen.

Elk jaar publiceert AXA een wereldwijde studie waarin de veranderingen in de perceptie van opkomende risico’s gemeten en gerangschikt worden. Dit gebeurt zowel door professionele experten (risicobeheerders), maar ook door burgers uit de brede bevolking. Het is ondertussen al het negende jaar op rij dat AXA deze studie samen met onderzoeksbureau Ipsos uitvoert.

Klimaatverandering is risico nummer 1, voor het eerst wereldwijd

De laatste vijf jaar stond de klimaatverandering telkens op nummer 1 in de algemene ranking, behalve in 2020 toen de coronapandemie de lijst aanvoerde. Maar voor het eerst staat bij alle experten in álle regio’s (Amerika, Afrika, Europa, Azië en het Midden-Oosten) de klimaatverandering op nummer 1. In Amerika zijn de risico’s ervan nu ook doorgedrongen tot bij de algemene bevolking, want ook bij die groep staat het probleem van het klimaat nu voor de eerste keer helemaal bovenaan.

Ook in België zijn zowel de experten als de brede bevolking het erover eens dat de klimaatverandering de meeste risico’s met zich meebrengt in vergelijking met andere risico’s zoals terrorisme, sociale onrust of cybercriminaliteit. We hoeven daarvoor maar te kijken naar afgelopen zomer die (opnieuw) heel warm en kurkdroog was, met alle gevolgen van dien voor onder meer de landbouw, de natuur en onze waterbevoorrading.

Top-10 algemene bevolking België vs. Top-10 experten België

Exploderende energiefacturen zetten risico’s met energie in België op plaats nummer 3

In de globale ranking katapulteren experten en de respondenten uit de algemene bevolking het energierisico naar de vierde plaats. Het risico stijgt daarmee zomaar eventjes met meer dan 10 plaatsen. De laatste vijf jaar kwam dit risico zelfs niet eens in de top-10 voor.

Als we kijken naar België zien we dat de Belgische bevolking het energierisico in de top 3 zet van te vrezen risico’s de komende jaren. Ook de experten zetten dit risico op plaats nummer 3. Niet geheel onlogisch gezien de explosie van de energiefacturen voor gezinnen en bedrijven de laatste weken en maanden.

Er zijn wel grote regionale verschillen. In geen enkele andere regio in de wereld staat het energierisico namelijk zo hoog gerangschikt dan in Europa en in België. Bij experten staat het in Afrika niet hoger dan plaats 10 en in Amerika op plaats nummer 6. De Afrikaanse respondenten zetten het energierisico op plaats 8 en de Amerikaanse respondenten op plaats 7. De energiecrisis is vooral een Europese crisis omdat onze regio erg afhankelijk is/was van Russisch gas en olie.

Als de Belgen gevraagd wordt of ze zich in hun dagelijkse leven kwetsbaar voelen voor dit risico antwoordt bijna 8 op de 10 (79%) dat dit het geval is. We scoren daarmee een heel eind boven het gemiddelde van 71% bij het algemene publiek.

Opvallend is ook het lage vertrouwen dat Belgen hebben in de overheid om de problemen met onze energie op te lossen. Amper 30% van de Belgen (tegenover 36% gemiddeld in de grote groep) denkt dat onze overheid voorbereid is om met dit risico om te gaan. Ook de experten hebben weinig vertrouwen: amper 19% van hen denkt dat onze autoriteiten dit risico aankunnen, het laagste percentage in vergelijking met alle andere risico’s.

Oorlog in Oekraïne doet angst voor geopolitieke spanningen stijgen

Omdat deze studie werd uitgevoerd na de inval van het Russische leger in Oekraïne is de impact daarvan merkbaar in de resultaten.

De risico’s van geopolitieke instabiliteit springen bij de experten van de vierde naar de tweede plaats in de ranking. De algemene bevolking schat die risico’s iets lager in en zet ze op nummer 3. De burgers vrezen de gevolgen van een pandemie (plaats 2) nog net iets meer.

Terwijl de meerderheid van de mensen vreest voor een verdere escalatie van het militaire conflict (36%) zijn er ook andere bezorgdheden zoals een nucleaire dreiging (23%) of de verstoring van de logistieke aanvoerketens.

Wat België betreft, zeggen ruim 6 op de 10 Belgen (66%) dat de geopolitieke conflicten steeds erger worden en zouden kunnen leiden mondiale oorlogen. We zitten daarmee in de middenmoot als we vergelijken met andere regio’s in de wereld. Ruim 1 op de 3 Belgen (34%) is van mening dat geopolitieke conflicten altijd al bestaan hebben en dat de kans zeer klein is dat ze uitmonden in globale conflicten.

Vertrouwen in de instellingen verschuift

Als gevraagd wordt naar het vertrouwen dat experten en burgers hebben in onze instellingen om de gevolgen van de risico’s de baas te kunnen, zien we enkele opvallende verschuivingen. Zo is het vertrouwen in wetenschappers en academici gedaald. Bij de experten heeft 82% vertrouwen in wetenschappers (in 2021 was dat nog 87%) en bij de brede bevolking 66% (in 2021 was dat nog 75%). Anderzijds zien we zowel bij experten als bij burgers een toegenomen vertrouwen in het leger, veiligheidsdiensten en de politie.

Specifiek voor België zien we dat de Belgische bevolking in vergelijking met andere regio’s in de wereld het minste vertrouwen heeft in haar leger en veiligheidsdiensten (55%). Het vertrouwen van de Belg in zijn verzekeraar is dan weer stabiel gebleven (37%).

Verzekeraars

Tot slot werd ook de rol van verzekeraars onder de loep genomen in het beschermen tegen al die toekomstige risico's. Wat blijkt? Ondanks een klimaat van wantrouwen en scepticisme verklaart toch 70% van het grote publiek dat verzekeraars een belangrijke rol zullen spelen. Meer specifiek in België vindt 66% van de ondervraagde burgers dat de verzekeraars een voorname rol te spelen hebben in het beschermen tegen toekomstige risico’s.