Op 20 oktober 2023 vond onze AXA Friday Public Sector plaats in het Park Inn Hotel in Berchem. Het onderwerp dit jaar was ‘Risico’s door het toenemend gebruik van oplaadbare batterijen’. De aanwezigheid van zo’n 75 klanten toont aan dat het onderwerp op heel veel interesse kan rekenen.
Lithium-ion batterijen zijn alomtegenwoordig
Zowel professioneel als privé zijn lithium-ion batterijen (ook li-ion batterijen genoemd) niet meer weg te denken uit ons leven. Denk maar aan onze gsm en laptop, de elektrische fietsen en steps die velen gebruiken voor het woon-werkverkeer, de scootmobiels die geparkeerd staan in de hal van het WZC, de vele handwerktuigen met oplaadbare batterij die gebruikt worden in technische scholen, …
“De evolutie van de batterijtechnologie confronteert klanten met risico’s waar ze minder mee vertrouwd zijn. Het is begrijpelijk dat er veel vragen zijn hoe ze daar mee moeten omgaan. Informeren en adviseren is een van onze kerntaken als verzekeraar. Tijdens onze studiedag AXA Friday hebben we onze klanten gedurende één voormiddag meer inzicht gegeven over de te verwachten evolutie in de wetgeving, hen bewust gemaakt van de mogelijke risico’s en hen geïnformeerd over de maatregelen die genomen kunnen worden op het vlak van preventie”, aldus Peter Verleysen, Head of Distribution Public Sector.
Daarnaast is er nog iets anders waar publieke entiteiten rekening mee moeten houden: delen van de gebouwen zijn namelijk vaak voor iedereen toegankelijk én in dit type organisaties staat de continuïteit van de dienstverlening voorop, waardoor preventie rond alles wat met li-ion te maken heeft zich opdringt.
Een werkgever kan zijn personeelsleden perfect zaken opleggen, zoals waar hij zijn elektrische fiets moet stallen en waar de werknemer zijn batterij kan opladen, …. Maar tijdens de uiteenzetting werd duidelijk dat publieke overheden best ook preventiemaatregelen nemen voor de activiteiten van burgers, wanneer die bijvoorbeeld hun batterij meenemen in de bibliotheek of de sporthal om die daar op te laden.
Thermal Runaway
De studiedag startte met een uiteenzetting door majoor Dieter Brants. Als lid van de Hoge Raad Brandveiligheid en zijn job als verantwoordelijke Preventie bij Hulpverleningszone Oost-Vlaams-Brabant dé ideale spreker om onze klanten te wijzen op mogelijke risico’s.
In de eerste plaats was er natuurlijk aandacht voor de brandrisico’s maar de majoor had het ook over de soorten lithium-ion batterijen en hun werking, alsook over de mogelijke toxiciteit van deze branden.
Er zijn 3 soorten risico’s verbonden aan lithium-ion batterijen:
- Chemisch
- Gevaarlijke stoffen die in batterijen gebruikt worden
- Elektrisch
- Hoge spanning (400-600V), grote vermogens
- Thermisch
Batterijen kunnen:- heet worden
- in een zogenaamde ‘thermal runaway’ raken (het grootste gevaar)
- uiteindelijk in brand vliegen of een brand veroorzaken
Een thermal runaway is het “thermisch op hol slaan” van een lithium-ion batterij en is een proces waarbij de temperatuur in een batterij een punt bereikt waarop een chemische reactie in de batterij plaatsvindt. Deze chemische reactie veroorzaakt nog meer warmte, waardoor de temperatuur hoger wordt en er nog meer chemische reacties plaatsvinden die nog meer warmte creëren. Hierdoor worden naburige cellen ook warm, waardoor deze ook in een thermal runaway raken. Dit proces, dat zichzelf in stand houdt, maakt blussen extreem moeilijk en vanwege het risico op herontsteking kan dat blussen bovendien meerdere dagen in beslag nemen.
Elektrische wagens
In België zijn de nieuwe inschrijvingen in het eerste kwartaal van 2023 als volgt verdeeld:
- 47,4% benzinevoertuigen
- 17,2% herlaadbare hybrides
- 15,8 elektrische wagens
- 11,2% dieselwagens
- 7,6% klassieke hybrides
Dieter Brants toonde aan dat de brandontwikkeling van een elektrisch voertuig op zich niet zorgt voor een hogere brandlast. Het is de toxiciteit die groter is en ook de bestrijdbaarheid van dit soort branden is veel moeilijker. Bovendien moet het elektrische voertuig steeds uit de parking verwijderd worden. Daarom zijn vooral in ondergrondse parkings preventiemaatregelen nodig.
De kans op brand door falen van een cel in een elektrisch voertuig is dan misschien wel klein, er is een grotere kans op ontsteking door externe factoren (opwarmen, laden, beschadiging, doorboren, …). Daarnaast is een batterijpakket gevoelig aan warmtestraling, wat zorgt voor een gemakkelijkere branduitbreiding.
Diversiteit aan schadegevallen
Na de pauze kwamen Marie Oosterlinck, verantwoordelijke claims property and casualty, en Johan Olbrechts, verantwoordelijk voor het preventieteam, aan het woord. Samen bespraken zij enkele schadegevallen die zich de afgelopen jaren bij AXA hebben voorgedaan.
Verzekeraars en brandweer kijken niet noodzakelijk op dezelfde manier naar de risico’s. De prioriteit bij de brandweer ligt begrijpelijk op het waarborgen van de veiligheid van de burgers. Een verzekeraar brand kijkt ook naar het in stand houden van het patrimonium en naar het beperken van de schade bij een eventuele brand.
De schadegevallen die wij momenteel vaststellen in onze portefeuille zijn enerzijds heel divers, gaande van de brand door het opladen van een elektrische step op kantoor tot een garage die volledig uitbrandt ten gevolge van een defecte batterij in een hybride voertuig. Anderzijds merken we dat het aantal schadegevallen die verband houden met toestellen uitgerust met lithium ion batterijen toeneemt. Het is niet het gebruik van batterijen op zich dat de frequentie van schadegevallen beïnvloedt, wel de enorme toename van dit type batterijen.
De casussen die aan bod kwamen, spraken tot de verbeelding maar Marie Oosterlinck benadrukte dat we toch genuanceerd moeten blijven: “We staan aan het begin van een transitie, met een technologie die verandert waardoor we andere schadegevallen zien dan vroeger. We houden uiteraard de evolutie nauwlettend in het oog en elk schadegeval leert ons meer over de oorzaken en de risico’s, maar dat geldt evengoed voor de producenten die ook continu hun technologie zullen verbeteren. Voor onze klanten is het vooral belangrijk bewust te zijn van de mogelijke risico’s en hun gedrag daarop aan te passen.”
Preventie en risicoanalyse
Om onze klanten daarbij te helpen, kwamen in het laatste deel de preventiemaatregelen die AXA adviseert aan bod. Het belang van brandpreventie kan voor publieke overheden immers niet overschat worden. Naast de maatschappelijke rol (voorbeeldfunctie) en het waarborgen van een continue dienstverlening voor de burgers, zorgen preventiemaatregelen voor een reële bijdrage aan de vermindering van het aantal schadegevallen en een positieve impact op de schadelast en de premies.
Voor de keuze van de juiste preventiemaatregelen dient er eerst een risicoanalyse te gebeuren. Daarbij moet onder andere rekening worden gehouden met de specifieke elektrische risico’s die verbonden zijn aan de batterijen, de locatie, de beschikbare watervoorzieningen, de opleiding van de personeelsleden ...
Tijdens de uiteenzetting werden concrete adviezen gegeven voor verschillende situaties: het buiten opladen van wagens, het veilig binnen opladen van batterijen, wat je moet doen met beschadigde batterijen, … Uit de reacties van onze klanten blijkt dat ze overtuigd zijn van het nut van deze tips en die ook zullen toepassen in hun privé-omgeving.
Johan Olbrechts: “Onze preventie-ingenieurs hebben een waaier aan sensibiliseringsmateriaal ontwikkeld waarmee mensen die werken in preventie en patrimoniumbeheer concreet aan de slag kunnen.”
Onze klanten met toegang tot MY AXA Pro kunnen deze info online terugvinden of contact opnemen met hun accountmanager.
Intussen zijn wij al aan de planning voor de editie 2024 begonnen. We zullen onze klanten daar sowieso tijdig over informeren.