Hoe gaat uw gemeente om met de veiligheid van zwakke weggebruikers?

De sterke toename van de zachte mobiliteit vergroot de nood aan creativiteit en aangepast gedrag. Het gezamenlijke gebruik van de weg door fietsers/automobilisten en fietsers/voetgangers kan soms stroef verlopen.
Hoe de vrede op de weg bewaren?

Ten opzichte van een voetganger ervaart een fietser dezelfde problemen als een automobilist: zijn remafstand is 3 meter wanneer hij 6 km/u rijdt (stapvoetse snelheid) en maar liefst 22 meter bij 20 km/u (gemiddelde snelheid op de weg). Resultaat: botsingen en valpartijen ...

We bevinden ons in hartje Brussel. De stad heeft een drukke verkeersader omgevormd tot een autovrije straat. Doel: meer voetgangers, steps en fietsers verwelkomen die de openbare ruimte geleidelijk overnemen.

Met de mooie dagen in het verschiet komen de mensen weer meer buiten. Een voetganger, die afgeleid is door zijn gsm, draait zich om zonder op te kijken of te verwittigen. Er komt een fietser aangereden, net zozeer afgeleid door sociale media, en het komt tot een botsing…

Dit soort gevaarlijke situaties komen verschillende keren per dag en meer en meer voor. Koptelefoon op de oren, de gsm in de hand, allemaal nieuwe bronnen van afleiding waardoor het tussen de weggebruikers tot een botsing kan komen.

Daarnaast staan voetpaden of ander zones waar veel passage is, soms vol fietsen en steps waardoor de ruimte voor voetgangers kleiner wordt.

Relatie fietser/automobilist, er is vooruitgang, maar ...

Er worden de laatste tijd meer een meer initiatieven genomen om de traagste vervoersmiddelen voorrang te geven.

Bewijs daarvan: de talrijke aanpassingen die meer duidelijkheid en veiligheid bieden:

Meer fietspaden
Vermindering van het aantal rijstroken
Borden met maximumsnelheid voor fietsers en borden die fietsers en voetgangers wijzen op het risico op een ongeval
Aangepaste lichten om hen veilig te laten oversteken
Zigzagdoorgangen of andere vertragende elementen (verkeersdrempels, ribbelstroken op het fietspad) bij het naderen van een oversteekplaats voor voetgangers
Prioritaire toegang en gereserveerde parkeerplaatsen voor fietsen

In plaats van een deel van de rijweg op te offeren, komt het helaas nog te vaak voor dat er gekozen wordt voor de (goedkopere en minder arbeidsintensieve) oplossing om fietspaden uit te stippelen op de voetpaden.

Relatie voetganger/fietser, kunnen ze vreedzaam naast elkaar leven?

De goede relatie tussen fietsers en voetgangers ten opzichte van de automobilist brokkelt langzaam af. Hoewel een fiets voor een voetganger minder bedreigend overkomt dan een auto, bezorgt een snelle fietser stress aan weggebruikers die trager zijn.

De fietser kronkelt zich een weg door voetgangersstraten, zonder de voorrang voor de voetgangers te respecteren.

Best practices om in alle veiligheid het trage verkeer te bevorderen

Een gedragscode is nuttig als we willen dat die nieuwe mobiliteit volop zijn plaats in de openbare ruimte vindt. Enkele mogelijke pistes uit het handboek ‘cycling: the way ahead for towns and cities’ gepubliceerd door de Europese Commissie (Directorate-General for the Environment) ⁽²⁾ of op de site van belgium.be in de rubriek ‘Mobiliteit - Verkeersveiligheid kunnen u inspireren:

In de steden de obstakels voor fietsers zo veel mogelijk beperken: bruggen, fietspaden, gedeelde paden, oversteekplaatsen in parken, enz.
De aanwezigheid en de staat van de signalisatie regelmatig controleren
De infrastructuren consequent onderhouden
Lichten of verkeersvertragers plaatsen voor de verschillende weggebruikers

Deelname van de automobilisten aanmoedigen

Je bevordert aangepast gedrag van de automobilisten en vermindert het algemene gevoel van onveiligheid door betrokkenheid te creëren en te zorgen voor goede communicatie. Zoals bijvoorbeeld toelichten en blijven herhalen waarom overmatige snelheid gevaarlijk is én bovendien vaak ook onnodig op korte afstanden.

Samenwerken met fietsers

Herinner fietsers eraan dat ze op de fiets niet mogen bellen met de gsm in de hand
Moedig hen aan om te anticiperen op de reacties van anderen, om zich voor te bereiden wanneer ze van richting veranderen, om deze manoeuvres tijdig en duidelijk aan te geven en ook om steeds links in te halen
Maak fietsers ervan bewust dat iedere afleiding de reactietijd verlengt
Herhaal dat ze moeten letten op de dode hoeken van voertuigen, vooral bussen en vrachtwagens
Het verkeersreglement herbekijken kan nuttig zijn ⁽³⁾
Vergeet niet dat enkel kinderen jonger dan tien jaar stapvoets mogen rijden op het voetpad

Voetgangers opvoeden

Kijken alvorens over te steken
Zich niet laten afleiden. Volgens de VIAS-barometer over verkeersveiligheid laat één op de tien voetgangers zich afleiden door een koptelefoon, oortjes of een gsm ⁽¹⁾

Toezicht houden op jonge fietsers

Vooral bij het binnenkomen en verlaten van de school zijn speciale maatregelen essentieel: (op bepaalde uren) straten afsluiten voor verkeer, alle verkeer verplicht in één richting, politieagenten op gevaarlijke kruispunten, enz…

Misschien een idee om deze tips over te nemen op jullie website, informatieborden of in de gemeentelijke nieuwsbrief?

Gedeelde verantwoordelijkheid

Dit nieuwe samenleven tussen weggebruikers brengt nieuwe risico's met zich mee en kan meer ongevallen veroorzaken, waarvan sommige zo ernstig, dat ze kunnen leiden tot burgerlijke aansprakelijkheidsclaims.
Dit geldt niet alleen voor voetgangers, fietsers en automobilisten, maar ook voor steden en gemeenten die verantwoordelijk zijn voor openbare voorzieningen. Gebrek aan vooruitziendheid, onvoldoende bewegwijzering of verlichting, gevaarlijkere zones die niet duidelijk genoeg zijn aangegeven... kunnen lokale overheden aansprakelijk maken.

Een interessant onderwerp voor toekomstige reflectie.

Wil je dit met ons bespreken? Bel je Account Manager of neem contact met ons op.

DEEL DIT ARTIKEL